Kilis 7 Aralık Üniversitesinde Fen Edebiyat Fakültesi ve KADAMER (Kadın ve Aile Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi) tarafından “Uluslararası Türk Kültürü ve Edebiyatında Bayan Sempozyumu” düzenlendi.
Kilis 7 Aralık Üniversitesinde Fen Edebiyat Fakültesi ve KADAMER (Kadın ve Aile Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi) tarafından “Uluslararası Türk Kültürü ve Edebiyatında Bayan Sempozyumu” düzenlendi.
Çevrim içi olarak gerçekleştirilen sempozyumda çeşitli alanlarda otuz bildiriye yer verildi. Sempozyumun açılış konuşmasını Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Bayan Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fulya Bayraktar yaptı. Bayraktar konuşmasında, bayanın soysal, kültürel, manevi hasılı insani kıymetlerin oluşturucusu ve taşıyıcısı olma hususiyetine dikkat çekmek; bayanı bir sorun nesnesiymiş üzere ele alan yaklaşımlar karşısında tüm insanlık sorunları açısından değerli bir tahlil önerisi oluşturma alanı olması bağlamında kelam gelimi edilen sempozyumun kıymetine değindi.
Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Fatih Kanter, açılış konuşmaları münasebetiyle Bayraktar’a teşekkür etti.
Sempozyumun birinci günkü birinci oturumunda; Doç. Dr. Çulpan Zaripova Çetin, Doç. Dr. Mehmet Alptekin ve Öğr. Gör. Dr. Sahra İpek Edis Aydoğan sunum yaparken Oturum Lideri olarak Doç. Dr. Muazzez Harunoğulları yer aldı. Harunoğulları, Kelam Gelimi Edilen oturumda, Geçmişten günümüze kadar kültürümüzde kıymetli bir role sahip olan bayanın gelin olma durumu, evlilikten sonra damat meskenine gelen gelinin konuşmaması ile ilgili hususiyetler ve bu gelenek etrafında ortaya çıkan Sağır Gelin öyküsü ile Kazan Tatarlarında yer alan gelin inanışları ele alındı.
Harunoğulları, Ayrıyeten Türk destanları içinde ehemmiyet arz eden Şor Türklerinin destan geleneğindeki bayan kahramanlardan biri olan Kağan Argo üzerinden Türk bayanın özellikleri sıralandı.
İkinci oturumun Oturum Başkanlığında Prof. Dr. M. Fatih Kanter yer alırken Prof. Dr. Hüseyin Doğramacıoğlu, Doç. Dr. Meral Kuzgun, Gamzenur Mortepe ve Gamze Erden bildirilerini sundu. Ulusal Uğraş periyodunun yayın organlarından biri olan İfham gazetesinden hareketle bayanlara dair haberler kıymetlendirilerek bu haberlerin o zaman bayanlarının toplumsal pozisyonları ve yaşayışları hakkındaki durumu, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’in ilanına kadar Osmanlı bayanının pozisyonu ile basında yer alan erkek ve bayan müelliflerin tenkitleri, feminizm tartışmaları, tahlil teklifleri ve bakış açıları ortaya konularak genel bir kıymetlendirme yapıldı.
Ayrıyeten Cahit Atay’ın Ana Hanım Kız Hanım oyunundan uyarlanan Kuma sinemasından hareketle klasik ve ataerkil toplumlarda çok eşlilik kavramından kelam edildi.
Sempozyumun üçüncü oturumu, Doç. Dr. Esra Asıcı başkanlığında Doç. Dr. Onur Hasdedeoğlu, Doç. Dr. Turgay Gökgöz, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özpay- Nermin Kirezli ve Dr. Öğr. Üyesi Tuba Kaplan’ın sunumlarıyla gerçekleştirildi. Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Halit Ziya Uşaklıgil’in kıssalarında bayanın toplum yapısı içerisinde karşılaştığı zorluklar, meşakkatler, hastalıklar, aldatmalar, yaşadığı mağduriyetler aktarıldı. Cezayir edebiyatının önde gelen bayan müelliflerinden biri olan Asiye Cebbar’ın yapıtlarında bayan haklarına dair görüşleri değerlendirildi. Yaşar Kemal’in sinemaya de uyarlanan Yılanı Öldürseler isimli yapıtında bayan cinsiyeti üzerinden işlenen cinayetin sorgulaması, toplumsal normlar, töre, kan davası, kıskançlık bahisleri ekseninde romanın bayan kahramanı Esme’nin çıkmazı özelinde ele alındı. Ayrıyeten Tarık Demircan tarafından derlenip çevrilen “Her Güne Bir Masal” kitabında yer alan masallarda bayan imgesinin ne halde işlendiğine değinildi. Sempozyumun birinci gününün son oturumunda, Oturum Lideri Doç. Dr. İpek Agcadağ Çelik oldu. Sunumları ise Doç. Dr. Ferda Atlı, Aynur Aksu, Musa Tektaş ve Asena Gülsüm Güneş yaptı. Feminist edebiyat kuramı ekseninde halk ozanı Melüli’nin şiirlerinde bayanın manevi gücü ve halk şiirinin en kıymetli tiplerinden biri olan sevgilinin özellikleri işlendi. Yapıtlarıyla toplumdaki kadın-erkek bağlantılarına ayna tutan Refik Erduran’ın Sevinç’in Müziği ve Sabrehberaydin.com isimli romanlarında bayanın kendini dönüştürerek varoluşsal manada yaşadığı değişimler üzerinde duruldu. Ayrıyeten ulusal şairimiz Mehmet Akif’in şiirlerinde bayanın aile içindeki rolü ile Halide Edip Adıvar’ın Dağa Çıkan Kurt öyküsünde eşlerini savaşa gönderen bayanların yaşadığı ıstıraplar ve bu badireler karşısında güçlü durmayı başarabilen bayanların özellikleri hakkında bilgiler verildi. Sempozyumun ikinci gününde, Prof. Dr. Hüseyin Doğramacıoğlu başkanlığında Prof. Dr. Mücahit Kaçar, Dr. Öğr. Üyesi Seher Maşkaraoğlu ve Adem Doğan ile Kadir Koç sunumlarını gerçekleştirdi. Kelam Gelimi Edilen birinci oturumda, Türk edebiyatının en kıymetli bayan şairlerinden birisi olan Ayşe Hubbi ve onun Selman-ı Saveci’den çeviri ettiği aşk mesnevisi Hurşid u Cemşid hakkında bilgi verildi. Kırım Tatar Türkçesinde “Kadın” mefhumuna dair kullanılan kelam varlığına ve tekrar Kilis ili ağızlarında bayana verilen isimler, bayanla ilgili süs eşyası, giysi eşyası, cümbüş üzere sözler değerlendirildi. Ayrıyeten Osman Hamdi Bey’in Kur’an Okuyan Kız, İstanbul Hanımefendisi, Gezintide Bayanlar ve Mimozalı Bayan tabloları üzerinden Osmanlı aydınının zihninde, geç periyotta şekillenen bayan imgesinin tasvir sanatlarındaki yansımaları üzerinde duruldu.
Sempozyumun ikinci oturumunda, Doç. Dr. Necati Demir, Dr. Öğr. Üyesi Akın TercanlıDr. Öğr. Üyesi Mustafa Kınağ ve Arş. Gör. Dr. Peyami Safa Gülay, Doç. Dr. Meral Kuzgun’un oturum başkanlığında sunumlarını gerçekleştirdi. Bayan ve erkeğin mahiyeti düşünsel açıdan ele alındı ayrıyeten Türk bayan filozof Mübahat Türker Küyel’in kanısında ideolojinin doğuşuna tesir eden faktörler ve bu faktörleri meydana getirip besleyen itici güçler üzerinde duruldu. Fatma Aliye Hanım’ın Teracim-i Ahval-i Felasife, Tedkik-i Ecsam ve Tezahür-i Hakikat isimli yapıtlarından yola çıkılarak Türk bayanın ideoloji alanındaki birinci değerli çalışmaları hakkında bilgi verildi.
Sempozyumun üçüncü oturumunda Doç Dr. Mehmet Alptekin Oturum Lideri olarak yer aldı. Doç. Dr. Nermin Zahide Aydın, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özpay ile Gülşah Ak, Dr. Öğr. Üyesi Burak Çavuş ve Dr. Öğr. Üyesi Nuran Başoğlu sunumlarını gerçekleştirdiler. Mobinge maruz kalan bayanların yaşadığı durum Adile Ayda örneği üzerinden ele alındı. Necati Cumalı’nın, Atıf Yılmaz tarafından sinemaya uyarlanan Mine isimli oyunundan hareketle Türkiye’de kimlik arayışı içinde olan bayanların cinsel, ekonomik ve toplumsal manada yaşadıkları sorunların Mine sinemasında nasıl yansıtıldığı aktarıldı. Osmanlı periyodunda bayanların kamusal alanda var olma, kimlik kazanma üzere eğilimleri sonucunda edebiyatın fonksiyonu irdelenmiş, Tanzimat devri gazete ve mecmualarının bu gayeyle nasıl fonksiyonel hale getirildiği ele alındı. Ayrıyeten çocuk biyografilerinde rol model olan bayan kahramanların özellikleri üzerinde duruldu.
Sempozyumun son oturumunda, Oturum Başkanlığını Doç. Dr. Turgay Gökgöz üstlendi. Doç. Dr. Aysun Doğutaş, Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Altuncu, Öğr. Gör. Dr. Betül Hastaoğlu Özbek ve Öğr. Gör. Dr. Elif Aydın bildirilerini bildirim ettiler. Türk anne olmak ve annelik olgusu, Yahudi dini hayatında bayanın değişen pozisyonu üzerinden Amerika’da yer alan ve bayanların merkezde olduğu birçok proje gerçekleştiren Kadima Tekrar Yapılanmacı Topluluk hakkında bilgiler verilerek Amerika’daki Yahudi dini hayatında bayanın iştirakçi pozisyonu ele alındı. Ayrıyeten His Asena’nın romanlarının ekofeminist yaklaşım açısından nasıl bir tavır sergilediği ve son olarak çocuk muharrirlerin kaleme aldığı hikayeler üzerinden bayan figürü hakkında bilgiler verildi. – KİLİS
Bayan,Oturum,Türk,Alan,Edebiyat,Üzerinden,Prof. Dr.,Sunum,Gelen,Önemli,Söz ve daha fazla aydın haber yazıları okumak için