Tarımda girdi maliyetlerindeki süratli artış çiftçiyi tarlasını süremez hale getirdi. Zirkent aydın haberlerit Odaları Lideri Şemsi Bayraktar da “Üretim bitecek, besine ulaşım zorlaşınca bundan herkes etkilenecek” ihtarında bulundu. Hepimizin mutfağını etkileyecek düşünce …
Tarımda girdi maliyetlerindeki süratli artış çiftçiyi tarlasını süremez hale getirdi. Zirkent aydın haberlerit Odaları Lideri Şemsi Bayraktar da “Üretim bitecek, besine ulaşım zorlaşınca bundan herkes etkilenecek” ikazında bulundu. Hepimizin mutfağını etkileyecek meşakkat büyürken tarımda yıllık üretici enflasyonu yüzde 36’ya çıktı. En yüksek artış tahılda oldu. Yumurta ve hayvansal eserler de fırladı.
‘NEDENİ GÜBREYİ BİLE İTHAL ETMEK ZORUNDA BIRAKAN POLİTİKASIZLIK’
Lifli bitkilerde yıllık artış yüzde 123’e ulaştı. Sepetteki 86 eserden 61’inde fiyatlar tırmandı. TÜİK datalarıyla bile yüksek olan oran, tarımda ithalata bağımlılığın ve siyasetsizliğin faturasının herkese çıktığını gösterdi. Ekonomistler de “Gıda fiyatları yüz güldürmeyecek” vurgusu yaptı. “Gübreyi ithal etmek zorunda bırakan tarım politikalarımız” sözüyle temel sıkıntıya dikkat çekildi.
BESİN FİYATLARI PATLADI
İktisat yönetimin‘faiz sebep enflasyon sonuç’diyerek aldığı kararlar, Merkez Bankası’nın peş peşe faiz indirimleri kurların artmasına sebep olurken, tarlada da fiyatları uçurdu. Artan kurla bir arada maliyetler katlanınca tarım-ÜFE tarihinin en yüksek düzeyine çıktı. TÜİK Aralık 2021 devrine ait Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi açıkladı. Bu datalara nazaran, Tarım-ÜFE, Aralık 2021’de bir evvelki aya nazaran yüzde 12,51, bir evvelki yılın birebir ayına kıyasla yüzde 36,39 artış gösterdi. Böylelikle endeks, tarihinin rekor düzeyini gördü.
Yaşanan kur krizi, yüksek enflasyon hem tarlada hem da sofrada fiyatları rekora götürdü. Kurda yaşanan krizler tarımın temel girdilerinden bilhassa mazot ve gübre fiyatlarını katladı. Tarım girdilerinde yaşanan yüzde 100’ün üzerindeki artışlar çiftçilerin ekim yapmamasına neden olurken, 84 milyonun da sofrasını etkiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu, Aralık 2021 devrine ait Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) datalarını açıkladı.
Buna nazaran, endekste aralıkta bir evvelki aya nazaran yüzde 12,51, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 36,39 ve 12 aylık ortalamalara nazaran yüzde 23,73 artış gerçekleşti. Böylelikle Endeks, 2011 baz yılından bu yana rekor düzeye çıktı. Bir diğer deyişle, tarımda üretici enflasyonu 11 yılın doruğunu gördü. Endekste, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 36,39 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 23,73 artış gerçekleşti. Dallar özelinde evvelki aya nazaran ormancılık eserleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 5,49, balık ve öbür balıkçılık eserlerinde yüzde 6,95, tarım ve avcılık eserleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 12,91 artış oldu.
Aralıkta ana kümelerde evvelki aya nazaran canlı hayvanlar ve hayvansal eserlerde yüzde 10,6, çok yıllık bitkisel eserlerde yüzde 11,71, tek yıllık bitkisel eserlerde yüzde 15 artış kayıtlara geçti. Yıllık artışın yüksek olduğu alt kümeler ise yüzde 123,44 ile lifli bitkiler, yüzde 67,33 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve yüzde 49,31 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar olarak sıralandı. Aylık en fazla artış yüzde 26,44 ile turunçgiller ve yüzde 17,77 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlarda gerçekleşti. Öte yandan Tarım-ÜFE 2019’da yıllık yüzde 16,07, aylık yüzde 2,17 artış kaydetmişti. 2020’de ise Tarım-ÜFE bir aralık ayında evvelki aya nazaran yüzde 2,58, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 21,24 artış göstermişti.
‘ÇİFTÇİ DE MAĞDUR’
Tarım eserleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) aylık bazda yüzde 12,51 artarken, yıllık bazda yüzde 36,39 yükseldi. Endeks, tarihinin rekor düzeyini gördü. Durumu pahalandıran ekonomistler tablonun giderek daha da ağırlaşacağını belirtti. Karar Gazetesi müellifi Doç. Dr. Oğuz Demir toplumsal internet hesabından TÜİK tarım-ÜFE bilgilerini paylaşarak ‘’ Besin fiyatları yüz güldürmeyecek’’ dedi. Ekonomist Mustafa Sönmez ise yaptığı değerlendirmede ‘’Tarım üreticisinin yıllık fiyatları yüzde 36,4 arttı. 2020’de 21.3 idi. Tekrar de endüstrici fiyatlarının Yİ-ÜFE’nin yüzde 80 arttığı anımsandığında, çiftçinin fiyatlarının çok geride kaldığı ve tarımdan tarım dışına değerli bir paha kanaması olduğu söylenebilir. Çiftçi de mağdurdur. 2021’de en mağdur çiftcçi turunçgil üreticileri oldu: fiyat artışları yüzde 2,5. En mutlular ise pamuk vb lifli bitki üretenler. Pandeminin tesiriyle dünya fiyatları yüksek seyretti:Yıllık yüzde 123! Tahıl üreticileri de yüzde 67 ile eser sattılar. Koyun-keçi,sebze üreticileri ise mağdur’’
‘GÜBREYİ İTHAL ETMEK ZORUNDA BIRAKAN TARIM SİYASETİMİZ VAR’
Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi bilgilerini kıymetlendiren ekonomist İris Cibre ‘’Aralık da Tarım üretici enflasyonu aylık yüzde 12,5, yıllık yüzde 36. Gübreyi ithal etmek zorunda bırakan tarım politikalarımız, ocakta ise dezenflasyon bekleyen Finans Ofisi Liderimiz var’’ yorumunu yaptı. Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp de toplumsal internet hesabından yaptığı açıklamada bu başla mutfaktaji yangının bitmeyeceğini belirterek ‘’TÜİK’e nazaran, Tarım eserleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) aylık bazda yüzde 12,51 artarken, yıllık bazda yüzde 36,39 yükseldi. Tarımda üretici enflasyonu 11 yılın tepesini görerek, rekor düzeye çıktı. Bu başla mutfakta yaşanan yangın hiç biter mi?’’ dedi.