İKTİSAT SERVİSİMerkez Bankası’nın faiz indirimi sonrasında kur patladı. TL’deki rekor kaybın enflasyona da tesir etmesi bekleniyor. Yapılan indirim sonrasında para siyaseti konseyi toplantısına ait özet raporu yayınlayan Merkez, enflasyonu işaret etti…
İKTİSAT SERVİSİ
Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrasında kur patladı. TL’deki rekor kaybın enflasyona da tesir etmesi bekleniyor. Yapılan indirim sonrasında para siyaseti konseyi toplantısına ait özet raporu yayınlayan Merkez, enflasyonu işaret etti.
Açıklamada şu ayrıntılara yer verildi:
“Enflasyonun kısa devirde, başta emtia fiyatları olmak üzere arz ve talep taraflı çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Makroihtiyati siyasetlerin krediler üzerindeki tesiri ile TCMB fonlamasının APİ ve swap süreçleri ortasındaki kompozisyon yakından takip ediliyor. Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2,39 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,31 puan yükselişle yüzde 19,89 olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, güç ve tütün kümelerindeki fiyat artışlarının tesiri öne çıkmıştır. Bu devirde, milletlerarası güç fiyatlarında kayda bedel artışlar izlenirken, Türk lirasındaki görünümle bir arada yurt içi güç fiyatlarında yüksek fiyat artışları gözlenmiştir. Üretici firmaların sigara fiyatlarında artışa gitmeleri nedeniyle tütün eserleri fiyatlarında yaşanan yükselişin tüketici enflasyonuna tesiri ise yaklaşık 0,30 puan olmuştur. Besin kümesi yıllık enflasyonunda bir ölçü gerileme gözlenmesine karşın yüksek düzeyler korunmuştur.
Türk lirasındaki gelişmeler, süregelen emtia fiyat artışları ve arz kısıtlarının devamıyla üretici enflasyonu alt kümeler genelinde yükselmiştir. Bu görünüm altında, B ve C endekslerinin yıllık enflasyonları sonlu bir oranda gerilemiş, yakın devir eğilimlerinde ise bir ölçü yavaşlama gözlenmesine rağmen yüksek düzeyler korunmuştur.” Besin ve alkolsüz içecekler kümesine da değinen Merkez raporunda ekim ayında fiyatların yüzde 1,9 arttığunu ve yıllık enflasyonda baz tesiri görüldüğünü kaydetti. Merkez raporunda şunları paylaştı:
“Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde yüzde 29,20’ye, işlenmiş besin kümesinde ise yüzde 25,71’e gerilemiştir. Taze meyve ve zerzevat fiyatları işlenmemiş besin yıllık enflasyonundaki gerilemede temel öge olurken, mevsimsellikten arındırılmış datalarla Eylül ayında taze meyve-sebze kümesinde gözlenen düzeltme taze meyve kaynaklı olarak bu periyotta de devam etmiştir. Öbür işlenmemiş besin kümesinde ziraî kuraklığa bağlı rekolte kaybı, kur gelişmeleri ve girdi maliyetlerinin tesirli olduğu bedellendirilen bakliyat, süt ve patates fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiştir. Genele yayılan fiyat artışlarının gözlendiği işlenmiş besinde, milletlerarası ve yurt içi buğday fiyatlarındaki olumsuz seyrin baskı oluşturduğu ekmek ve tahıllar kümesinde fiyatlar yüzde 3,16 ile bir ölçü daha hızlanmıştır.”
TL KAYBETTİ FİYATLAR ARTTI
Güç fiyatlarının ekim ayında yüzde 4,58 arttığına değinen Merkez Bankası raporunda küme enflasyonun yıllık 2,99 puan yükseldiğini böylelikle 25,76’ya ulaştığı kaydedildi. Birebir vakitte bu süreçte milletlerarası güç fiyatlarının ABD doları bazında güçlü arttığını, Türk lirasındaki görünüm ile birlikte akaryakıt, tüp gaz ve katı yakıt kalemlerinde yüksek aylık fiyat artışları izlendiğine değinildi. Merkez’in açıklaması şöyle sürdü: “Temel mal kümesi fiyatları Ekim ayında yüzde 2,49 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu 0,92 puan düşüşle yüzde 18,46’ya gerilemiştir. Yıllık enflasyon güçlü mal kümesinde gerilerken, başka temel mallarda yatay seyretmiş, giysi ve ayakkabı kümesinde ise yükselmiştir. Ekim ayında yüzde 1,23 oranında artan sağlam mal fiyatlarında beyaz eşya fiyatlarındaki artış belirleyici olurken, mobilya ve araba kalemlerindeki ölçülü seyir küme aylık enflasyonunu sınırlamıştır. Bu gelişmelerle, sağlam mal kümesi yıllık enflasyonu 1,88 puan azalarak yüzde 20,24’e gerilemiştir. Ekim ayında mevsimsel ortalamasının altında bir artış gösteren giysi ve ayakkabı kümesinde ise yıllık enflasyon geçen yılın birebir devrinde salgın hastalık kaynaklı düşük bazın tesiriyle yükseliş kaydetmiştir.”
SÜREKSİZ TESİRLER SÜRECEK
PPK özetlerinde, kredi piyasası, iktisadi faaliyet, arz istikametli ögeler ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üzerindeki talep ve maliyet istikametli tesirlerin yakından izlendiği kaydedilerek gelişmiş ülkelerdeki para siyaseti ile global risk iştahına ait görünümün, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları üzerindeki riskleri canlı tuttuğu söz edildi. Özette, ihracattaki güçlü artış eğilimiyle yılın geri kalanında yıllıklandırılmış cari süreçler istikrarındaki güzelleşmenin sürmesi beklendiği ve bu eğilimin güçlenerek devam etmesinin fiyat istikrarı amacı için kıymet arz ettiği yinelendi. Konseyin, para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri kıymetlendirerek, siyaset faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar verdiği hatırlatılan özette “Kurul, arz taraflı ve para siyaseti tesir alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu süreksiz tesirlerin 2022 yılının birinci yarısı boyunca da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Şura, bu tesirlerin ima ettiği sonlu alanın kullanımını aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir” denildi.
