İKTİSAT SERVİSİYaşanan kuraklık tarımda büyük oranda randıman kaybına neden oldu. Kuraklığın bununla birlikte ayrıyeten artan maliyetler ve yetersiz dayanaklar üretimi durdurma noktasına getirdi. Birçok çiftçi tarladan çekilirken kalanlar ise banka ve kooperatif borçları yüzü…
İKTİSAT SERVİSİ
Yaşanan kuraklık tarımda büyük oranda randıman kaybına neden oldu. Kuraklığın bununla birlikte ayrıyeten artan maliyetler ve yetersiz takviyeler üretimi durdurma noktasına getirdi. Birçok çiftçi tarladan çekilirken kalanlar ise banka ve kooperatif borçları yüzünden icralık durumda.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kuraklıktan etkilenen çiftçilere dayanak ödemesi yapılacağını açıklamış karar Resmi Gazete’de yayınlamıştı. Erdoğan 4 Haziran 2021 tarihinde yaptığı bir konuşmasında, “Çiftçilerimizin Zirkent aydın haberlerit Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi’ne olan borçlarını erteliyoruz. Kuraklık sigortasında TARSİM devlet dayanağını önümüzdeki yıla özel yüzde 70’e, hasar ödeme oranını da yüzde 80’e çıkarıyoruz. Randıman kayıplarına nazaran dekara yüz liraya kadar direkt ödeme yapacağız” demişti. Lakin ekim dönemi da geçmesine karşın çiftçilere kuraklık dayanakları hala ödenmedi. Desteklemelerden faydalanacak üreticilere getirilen ağır koşullar çiftçilerin belini büktü.
Birçok çifti, bu koşulları yerine getiremediği için desteklemeleri kullanamadı. Bize verilen hiçbir kelamlar yerine getirilmedi diyen Şanlıurfalı çiftçi Ferhat Demiryeri, “Kuraklık desteklemesi hiçbir halde verilmedi. Kooperatif borçlarımız, Zirkent aydın haberlerit Bankası’ndaki borçlarımıza hiçbir halde erteleme olmadı ve hepimizi icraya verdiler. Şu anda bütün çiftçiler genel olarak icralık. Gübre skent aydın haberleritte bir artırım yiyor. Mazot her gün artırım yiyor. Kuraklık desteklemesiyle en azından tohum alırız diye bekledik. O da olmadı. Biz şu an tarlamızı boş bırakacağız. Hiçbir halde ekim yapmayacağız’’ sözlerini kullandı.
HAYVANCILIK VE TOHUMDA DEĞİŞİKLİK YOK
2021 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Karar’a nazaran birçok kalemde takviye artışı olmadı. Kararnameye nazaran takviyelerde 2020 yılına nazaran rastgele bir artış olmayan alanlar şöyle: Organik tarım takviyesinde rastgele bir artış yapılmadı. 2021 üretim yılında prim takviyesi olarak isimlendirilen fark ödemesinde 18 eserden yalnızca kanolanın dayanağı kilo başına 20 kuruş artırıldı. Hayvancılık destekleri/ buzağı takviyeleri, manda dayanağı, Koyun ve keçi dayanağı ve yem bitkileri dayanaklarında artış yapılmadı. Bunun bununla birlikte ayrıyeten 150 lira olan süt tahlil takviyesi inek başına 100 liraya düşürüldü. 2020 yılında kıymetli oranda artırılan sertifikalı tohum kullanım dayanaklarında 2021 yılında kanola dışında hiç bir eserde artış yapılmazken fidan dayanağı değişmedi.
YÜZDE 41 ARTIŞA 4 LİRALIK TAKVİYE
2021 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Karar Resmi Gazete’nin 11 Kasım 2021 sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Açıklanan karara nazaran mazot ve gübre takviyesinde artış yapıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’na nazaran yüzde 41,78 oranında artan gübreye 4 liralık takviye ödemesi yapılacak. 2021 ödemeleri 2022 bütçesinden yapılacak. Alan bazlı takviyeler kapsamında “2021 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Karar” a nazaran, 2021 eseri buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekar başına 19 lira olan mazot takviyesi 22 liraya, 16 lira olan gübre dayanağı ise 20 liraya çıkarıldı. Bu eserler için gübre ve mazot dayanağı toplamda dekar başına 42 lira olarak ödenecek. TÜİK sayılarına nazaran 2021’de en fazla artış yüzde 41,78 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt kümesinde görüldü. 2020-2021 yılları ortasında amonyum sülfat gübresinde yüzde 125, amonyum nitratta yüzde 90, ÜRE ve DAP’de yüzde 119.60, 20.20.0 gübresinde yüzde 141 oldu. Bu sayılar, son devirde gelen yeni artırımlarla oran olarak daha da artmış durumda.