ATILAN ADIMLAR BURADA KALMAMALI, DEVAMI DA GETİRİLMELİErdoğan’ın “Vatandaşlarımızın dövize geçmesine muhtaçlık kalmayacak” kelamlarıyla duyurduğu düzenlemede TL mevduata kur farkı başlığı öne çıktı. Kur getirisinin mevduat yararının üstünde olması durumunda …
ATILAN ADIMLAR BURADA KALMAMALI, DEVAMI DA GETİRİLMELİ
Erdoğan’ın “Vatandaşlarımızın dövize geçmesine gereksinim kalmayacak” kelamlarıyla duyurduğu düzenlemede TL mevduata kur farkı başlığı öne çıktı. Kur getirisinin mevduat karının üstünde olması durumunda devletin ortadaki farkı vatandaşa ödeyeceği belirtildi. ‘İhracatçı firmalara vadeli kur rakamı’ unsuru de dikkat çekti. Dövize tarihi rekorlar kırdıran tırmanışı engelleyen atakların, sürdürülebilir olması durumunda sonuç vereceği belirtildi.
DÖRT VADEDE HESAP AÇILACAK, ERKEN ÇEKENİN FAİZİ YANACAK
Yeni finansman adımlarının ayrıntısını Hazine Bakanı Nebati anlattı: Kurdaki artış TL faizinin üzerinde olursa fark müşterinin hesabına TL olarak yatırılacak. Kur farkı hesaplaması için MB her gün skent aydın haberlerit 11.00’de dolar alış kuru yayınlayacak. Hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadelerle açılabilecek. En az faiz oranı MB’nin siyaset faiz oranı olarak uygulanacak. Sisteme isteyen her banka katılabilecek. Vadeden evvel hesaptan para çekilirse faiz hakkı ortadan kalkacak.
DAHA 3.5 AY EVVEL KUR 8 LİRAYDI ARTIK 13 LİRAYA SEVİNİYORUZ
Yeni düzenlemeyle birlikte düşüşe geçen dolar 11 düzeyini gördü. Lakin toplumsal medyada kurun geçmişteki seyri hatırlatıldı. ‘Daha eylül başında dolar 8.20’lerdeydi. Artık 13’e düşmesine seviniliyor’ paylaşımları yapıldı.
DÖVİZDE DE HAZİNE GARANTİSİ
Türk Lirası’ndaki süratli kıymet kaybının tahlili şimdilik Hazine garantisi oldu. Neredeyse 19 liraya merdiven dayayan kur sonrasında Hükümet’in Hazine garantili mevduat teşebbüsü bir gecede kuru 11 lira düzeylerine geriletti. Hükümet, birebir yap-işlet-devret modelinde olduğu üzere TL mevduatı sahiplerine kur farkı ödeyecek. Böylelikle tasarruf sahibi TL faizinin bununla bir arada ayrıyeten kur farkını da hesabında görecek.
İktisat idaresinin süratli kararları TL’yi tarihinin en makus düzeylerine taşıdı. Bilhassa faiz indirimi sarmalıyla birlikte kur rekor üstüne rekor kırarak, evvelki gün 18.41 düzeyini aştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın her kezinde lisana getirdiği faiz sıkıntısı, TL’yi direkt olarak etkilerken, dün gece alınan kararla birlikte piyasalar tepeden dönüş yaptı. Kabine Toplantısı’nın akabinde konuşan Erdoğan iktisatta yeni finansal araçların devreye alınacağını ve TL mevduat sahiplerine kur farkının ödeneceğini açıkladı. Erdoğan kelam gelimi edilen finansal aracı şu sözlerle anlattı: “Bundan sonra hiçbir vatandaşımızın ‘kur daha yüksek olacak’ diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine muhtaçlık kalmayacak. Kur getirisi mevduat yararının üstünde ise ortadaki fark direkt vatandaşımıza ödenecek.” Hükümet tıpkı köprü, otoyol ve tünellerde yaptığı üzere bundan sonra mevduatlara da garanti verecek. Tasarruf sahibi mevduattaki parası şayet kurdan etkilenirse ortadaki farkı, Hazine karşılayacak.
Böylelikle tasarruf sahipleri kur ataklarından etkilenmemiş olacak. Kimi ekonomistler ise TL’ye yatırım yapanların kur artışından kaynaklanan ziyanları ile ihracat yapan şirketlerin Merkez Bankası’nca tkent aydın haberlerihhüt edilecek kurların oluşmaması halinde görecekleri ziyanların Hazine tarafından karşılanacak olmasına tepki gösterdi. Ayrıyeten dolaylı faiz artışına gidildiğini de belirtildi.
Erdoğan’ın iktisatta yeni finansal araçların devreye alınacağını açıklamasının akabinde yüzde 22’lik kıymet kaybı yaşayan ve 13.50 düzeylerine düşen dolar, dün 11.09’a kadar geriledi. Kapanışı ise 13 liraya yakın bir düzeyden yaptı. Euro ise birebir müddette neredeyse 21 liraya yaklaşmıştı. Gece 15 liraya kadar inen euro, süreç gününe 14 liradan başladı. Gün içinde de 14.50 lira düzeylerinde seyrine devam etti.
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün güne yüzde 2,30 artışla 2.103,56 puandan başladıktan sonra gelen satışlarla eksiye dönen ve derinleşen kayıplar öğlen skent aydın haberleritlerinden sonra da devam etti. Günün birinci yarısındaki devre kesicinin akabinde devre kesici ikinci kere çalıştı. Yüzde 5’lik kayıp endeks bazında devre kesici uygulandı. Süreçler 12:26’da tekrar başladı. Lakin devre kesici sonrası dalgalı bir seyir görünse de satış yüklü seyir gözlendi. Günlerdir 2 bin puan düzeyinde seyreden borsa, dün 1.900 puana kadar geriledi.
‘MUHTEŞEM EKONOMİK MANİFESTO İLE DAHA KARARLIYIZ’
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Dövize Endeksli Türk Lirası Mevduatları’na ait olarak düzenlemenin devreye girdiğini açıkladı. Nebati, toplumsal medya platformu Twitter üzerinden açıklamada bulundu.
Nebati’nin yaptığı açıklama şöyle: “Birikimlerini TL Mevduat olarak pahalandıran vatandaşlarımızın kurlardaki oynaklık karşısında mağdur olmaması için Sn. Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı üzere ‘Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat’ eseri devreye alınmıştır. Eser, gerçek bireylerce TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak; yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak ve bu mevduat eserine stopaj uygulanmayacaktır. Kur farkı hesaplamaları için Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası her gün skent aydın haberlerit 11:00’de USD Döviz alış kuru yayınlayacaktır. Vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına TL olarak yansıtılacaktır.” Nebati şunları da ekledi: “Sayın Cumhurbaşkanımız’ın açıkladığı mükemmel ekonomik manifesto ile dün olduğundan çok daha kararlı bir biçimde yolumuza devam ediyoruz. Kimsenin kuşkusu olmasın. Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı Türkiye İktisat Modeli ile kazanan taraf Türkiye iktisadı olacaktır.”
Skent aydın haberleriTLER İÇİNDE 1 MİLYAR DOLAR BOZDURULDU
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Konseyi Lideri ve Zirkent aydın haberlerit Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı ekonomik tedbirler paketi akabinde bankalarda 1 milyar doların bozdurulduğunu açıkladı. Çakar yeni sistemi şu sözlerle tabir etti: “Vade sonundaki faizli bakiyenizle o günkü kur düzeyinde paranızın geldiği noktada hangisi yüksekse onu alacaksınız. Vade sonundaki faizli bakiyenizle o günkü kur düzeyinde paranızın geldiği noktada hangisi yüksekse onu alacaksınız.” İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan ise vatandaşın pazartesi akşamından salı sabahına kadar 1 milyar 750 milyon dolarlık döviz bozdurduğunu söyledi.
‘OPSİYON MALİYETİ KADAR ÖRTÜLÜ FAİZ ARTIŞI’
Ekonomistler de yeni sistem hakkında yorumlarda bulundu. Ekonomist Prof. Veysel Ulusoy, artık de dövizi denetim edildiğini paylaştı. Ulusoy “Örtülü faizi ve enflasyonu dalgalanmaya bırakma deneyine geçtik arkadaşlar. İyi olsun” dedi. Eski Zirkent aydın haberlerit Bankası Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Babuşcu da “Önce boz, sonra yap… Kahraman ol…” yorumunu yaparak şunu paylaştı: “Düzenlemelerin ayrıntısını görmeden kimi şeyleri yorumlamak güç. Onun için panik hareket etmemek gerekiyor.” Eski Merkez Bankası başekonomisti Hakan Kara da “Son yıllarda döviz borçlanma, TCMB rezerv satışları ve dövizli ödeme garantileri ile merkezi hükümet sistemin kur riskini üzerine almıştı. Listeye dövize endeksli mevduat ve ihracatçıya ileri vadeli kurun eklenmesiyle kamu kısmı yakın tarihin en dolarize bilançosuna sahip oldu. Döviz muhafazalı mevduat örtülü faiz artışı manasına mı geliyor? Bu eser ile pratikte mevduat sahibine opsiyonun maliyeti parasız verilmiş oluyor. Opsiyon maliyeti kadar örtülü faiz artışı yapılmış üzere düşünebilirsiniz” açıklamasını yaptı.
MEVDUATLARA KUR BAZLI TAHLİL
L’nin bir gecede yüzde 50’ye yakın paha kazanmasına neden olan atılımın ayrıntıları da belirli oldu. Birikimlerini TL mevduat olarak pahalandıran vatandaşların kurlardaki oynaklık karşısında mağdur olmaması için yeni eser devreye alınırken, Dövize Endeksli Türk lirası mevduat olarak konuşulan hesabın ismi da ‘Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat’ oldu.
YALNIZCA GERÇEK BİREYLER: Bu hesabı yalnızca gerçek şahıslar açtırabilecek.
FAİZİ EN AZ MERKEZ KADAR OLACAK: Hesabın faizi en az Merkez Bankası siyaset faizi kadar olabilecek.
VADE SONU KUR FARKI HESAPLANACAK: Vade dolduğunda elde edilen faiz geliri ile vade boyunca kur değişimi oranı karşılaştırılacak.
YÜKSEK OLAN VERİLECEK: Hangisi daha yüksek ise o uygulanarak nema verilecek. Ayrıyeten, vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına TL olarak yansıtılacaktır.
STOPAJ KESİNTİSİ YOK: Bu eserdeki gelirden stopaj kesintisi yok.
3, 6, 9, 12 AYLIK VADELER: Şahıslar, 3,6,9 ve 12 ay vadeyle hesap açabilecek. Vadeden evvel hesap bozulursa bu hak kaybedilecek ve hesap vadesiz hesaba dönüşecek. Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecek.
KURU MERKEZ BELİRLEYECEK: Dövizin TL’ye çevrilmesi sırasında ve kur farkı hesaplamaları için Merkez Bankası’nın ilan ettiği kurlar kullanılacak.
HER GÜN 11’DE ALIŞ KURU AÇIKLAYACAK: Merkez Bankası her gün skent aydın haberlerit 11.00’de bu mevduata özel ABD doları döviz alış kuru açıklayacak.
İSTEYEN HER BANKA KATILABİLİR: Sisteme isteyen her banka katılabilecek. Fakat, şimdi iştirak bankalarına yönelik bir yol geliştirilmedi. Açıklamada, iştirak bankaları için de bir çalışma yapıldığı bildirildi.
