Evvelce olmadık şeylere bile bildiri yayınlayan MGK, artık ise olmayan iktisat programına sahip çıkan bildiri yayınladı.Cümle motamot şu formda: “Türkiye’nin inşa ettiği sağlam altyapı üzerinde, maksatlarına uygun formda yatırım, üretim, istihdam ve ihraca…
Evvelden olmadık şeylere bile bildiri yayınlayan MGK, artık ise olmayan iktisat programına sahip çıkan bildiri yayınladı.
Cümle motamot şu biçimde: “Türkiye’nin inşa ettiği sağlam altyapı üzerinde, gayelerine uygun formda yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı iktisat siyasetlerini hayata geçirme sürecinde karşılaştığı ve karşılaşabileceği sınamalar ile tehditler değerlendirilmiş, Cumhuriyet’imizin 100. yılına her alanda olduğu üzere iktisadi olarak da güçlü biçimde ulaşma kararlılığı teyit edilmiştir.”
5 yıllık kalkınma programında yok.
3 yıllık orta vadeli programda yok.
1 yıllık bütçe de yok;
ancak MGK bildirisinde yazılı olamayan programa tehditler değerlendirilebiliyor. Hangi tehditler sanki?
Sayın Cumhurbaşkanı bu program için 19 yıl beklediklerini ve hazırlandıklarını açıklıyor lakin program hala yazılamamış. 19 yıl beklenmiş ancak sanırım kimse görmesin diye yazılmamış ve yayınlanmamış.
***
Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine geçilerek programa hazırlık öncesine bakalım.
2018’de Merkez Bankası’nın dış borcu yalnızca 1,5 milyar dolar lakin artık (2021-II.Çeyrek) 27,1 milyar dolara yükselmiş.
Merkez Bankası’nı tekrar dış borçlanmaya iten bu programa hazırlık mı?
2018’de 140 milyar dolar olan kamu kesiti dış borcu, artık 180 milyar dolara çıkartılmış. Kamu dış borcunu artıran da bu programa hazırlık mı?
Ne olduğunu bilmiyoruz tabi.
Lakin programa karşı çıktığı söylenen iktisatçılar mandacı ilan ediliyor.
Bir de “şer güçler” sorunu var doğal.
Ülkemize saldıran ve darbeyle yıkamadıkları iktidarı dolarla yıkmaya çalışan dış güçler. Kim bunlar?
Mesela bize oluk oluk dış borç veren ülkeler değil herhalde.
Hatta yüksek ihracat yaptığımız AB ve ABD de değil sanırım. Olsa olsa ihracatımızın sonlu lakin ithalatımızın sınırsız arttığı Çin ve Rusya mı?
Bu ülkeler de olamaz. Baksanız Çin için Uygur Türkleri’ni bile görmezden geliyoruz. Hatta NATO karşısında Rusya’yı da tercih eden biziz.
O vakit kim bu “şer güçler”?
***
Şer güçler ve hali hazırda görülenin iç işbirlikçileri doları yükseltiyormuş öyküsüne biraz daha yakından bakalım.
Merkez Bankası Ekim ayı “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi” raporunu yayınladı. Resmi rezerv varlıklarımız 128 milyar doları aşmış. Hatta sayın Cumhurbaşkanı da bununla övünüyor.
Ödemeler istikrarına bakıyoruz: Eylül ayında 1.652 milyon dolar fazla var. Yani cari açık vermiyoruz. Hatta cari süreçlerimiz ağustos ayında da 814 milyon dolar fazla vermişti.
O vakit kim ve nasıl bir oyunla bu doları yükseltiyor?
Daha da ekleyelim: Bu yılın Mart sonrasına bakalım:
Nisan-Eylül 2021’de
Cari süreçler açığı -4.227 milyon dolar lakin
Finans hesabından 30.437 milyon dolar gelmiş
Net Yanılgı noksanda da 8.305 milyon dolar artı var.
Böylelikle
-NET VARLIKLAR Nisan-Eylül’de 34 MİLYAR 474 MİLYON DOLAR ARTMIŞ.
Uygun lakin ülkemizin yabancıların yolladığı dövizle NET VARLIKLARI 34.474 milyon dolar artarken dolar nasıl ve neden yükseliyor?
Cumhurbaşkanı bile Devlet Denetleme Kurumu’nu araştırması için görevlendirmiş.
Çok değişik…
Artık size bir tablo verelim:
Bu tablo neyi gösteriyor?
Nisan 2021’den bu yana Merkez Bankası döviz varlıklarını 34 milyar 086 milyon dolar artırmış. Piyasadaki fazlalık dövizi Merkez Bankası almış.
Piyasada fazlalık döviz kalmayınca ithalatçı vs küçük alışlar yapınca kur süratle yükselmiş.
Cumhurbaşkanlığı Hükümetinin yanlışları diğer olağan. Zati açıklamalara nazaran “Yeni İktisat Denemesi” yükselen kurlara bağlı bir siyaset. Dikkat ediyorsanız ortada bir program yok; yalnızca bir deneme var.
Bu denemeye nazaran kurlar yükselecek, bu sayede ithalat azalacak ve ihracat artacak. Bunun sonucunda da döviz gereksinimi azalacak ve kurlar istikrara gelecek.
Evet, Yeni İktisat Denemesi bu üç – beş sözlük bir fikre dayalı. 19 yıl bunun için bekledik lakin kurlar yükselsin isterken neden yükseldiğini dahi bilemiyoruz.
Bakınız, yalnızca 2 süreç, evet yalnızca 2 süreçle kurların yükselişinde ana aktörü bulabiliyoruz. Piyasadaki dövizi Merkez toplamış.
Evet, Merkez’in yanında yatırımcı da elbette döviz almış. Mart sonunda 246.624 milyon dolar olan yabancı para hesapları da 257.331 milyon dolara çıkmış. Yaklaşık 11 milyar dolar da buradan artış var lakin bu olacak doğal.
Yalnızca 24 saatte yüzde 24 oynayan dolar kuruna karşı Merkez yıllık TL faizini yüzde 15 belirlemiş.
Doların günlük yararı TL’nin yıllık çıkarını geçiyorsa burada hata kar peşinde koşan yatırımcı olamaz.
Burada hatalı buna yer hazırlayan ve bu artışa yataklık eden kurumlardır. Bakalım Ulusal Güvenlik Kurumu -MGK piyasada döviz arzını sınırlayan Merkez Bankasına karşı Yeni İktisat Denemesini tehditten nasıl bir süreç gerçekleştirmesi planlanmaktadır.?
